فیلتر ممبران دستگاه تصفیه آب خانگی 80 گالن فدرال اصلی

فیلتر ممبران یک غشای نیمه‌تراوا با منافذ بسیار ریز است که در فرآیند تصفیه آب به کار می‌رود. این فیلتر به‌وسیله فشار، آب را از خود عبور می‌دهد و ذرات معلق، ترکیبات شیمیایی مضر و حتی میکروارگانیسم‌ها را به طور کامل از آب جدا می‌کند. اساس کار فیلتر ممبران بر پایه اصل اسمز معکوس است؛ یعنی مولکول‌های آب خالص از غشا عبور می‌کنند و آلاینده‌ها در طرف دیگر باقی می‌مانند.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای این فیلتر، توانایی حذف آلاینده‌های خطرناکی مانند نیترات، نیتریت، فلزات سنگین و دیگر مواد مضر است که سلامت آب را تضمین می‌کند. به همین دلیل، فیلتر ممبران در تصفیه آب خانگی و صنعتی کاربرد گسترده‌ای دارد و می‌تواند کیفیت آب را به سطحی بسیار مطلوب برساند.

با این وجود، لازم است بدانید که فیلتر ممبران علاوه بر آلاینده‌ها، ممکن است برخی از مواد معدنی مفید مانند کلسیم و منیزیم را نیز از آب حذف کند. بنابراین، در برخی دستگاه‌ها پس از مرحله تصفیه، این مواد معدنی دوباره به آب افزوده می‌شوند تا طعم و خواص مفید آن حفظ شود.

ممبران تصفیه آب چیست؟

ممبران تصفیه آب، غشایی نیمه‌تراوا است که به عنوان قلب اصلی دستگاه‌های تصفیه آب به روش اسمز معکوس شناخته می‌شود. این غشا دارای منافذی بسیار ریز با اندازه‌ای حدود ۰.۰۰۰۱ میکرون است که قادر است تقریباً تمامی آلاینده‌های آب را حذف کند. عملکرد ممبران بر پایه فرآیند اسمز معکوس استوار است؛ به این صورت که با اعمال فشار، مولکول‌های آب از منافذ غشا عبور می‌کنند و آلاینده‌هایی مانند نیترات، نیتریت، فلزات سنگین، آرسنیک، کلر، انگل‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها پشت غشا باقی می‌مانند و از آب حذف می‌شوند.

ساختار و انواع ممبران

ممبران‌ها معمولاً از جنس پلی‌آمید ساخته شده و به صورت لایه‌های نازک و پیچیده بر روی هم قرار گرفته‌اند. این طراحی باعث افزایش سطح تماس آب با غشا شده و راندمان تصفیه را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد، ضمن اینکه طول عمر ممبران را نیز بالا می‌برد.

ممبران‌ها در انواع و ظرفیت‌های مختلف تولید می‌شوند تا بر اساس نوع آلاینده‌های موجود و میزان مصرف آب، بهترین گزینه انتخاب شود. به طور معمول، ممبران‌های خانگی ظرفیت تصفیه ۵۰ تا ۱۰۰ گالن آب در روز را دارند و برای حذف آلاینده‌های معمولی مانند کلر، نیترات و فلزات سنگین کاملاً مناسب‌اند.

در مقابل، ممبران‌های صنعتی با ظرفیت‌های بسیار بالاتر، در صنایع مختلفی مانند غذایی، دارویی، پتروشیمی و نیروگاه‌ها کاربرد دارند.

نگهداری و تعویض ممبران

برای حفظ عملکرد و افزایش طول عمر ممبران، نگهداری مناسب اهمیت ویژه‌ای دارد. استفاده از فیلترهای پیش‌تصفیه با کیفیت، کمک می‌کند تا ذرات معلق و آلاینده‌های بزرگ‌تر که ممکن است منافذ ممبران را مسدود کنند، حذف شوند. همچنین، شستشوی دوره‌ای ممبران برای پاکسازی و جلوگیری از گرفتگی منافذ، از عوامل حیاتی در نگهداری آن است.

تعویض به موقع ممبران نیز اهمیت بالایی دارد؛ زیرا ممبران فرسوده و کارکرد پایین می‌تواند کیفیت آب خروجی را تحت تاثیر قرار داده و منجر به انتقال آلودگی‌ها به آب مصرفی شود. توصیه می‌شود طبق دستورالعمل سازنده و با توجه به شرایط مصرف، ممبران به موقع تعویض گردد تا عملکرد بهینه دستگاه حفظ شود.

فیلتر ممبران چگونه به روش اسمز معکوس (RO) کار می‌کند؟

فرآیند اسمز معکوس (Reverse Osmosis یا RO) یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های تصفیه آب است که در آن، یک غشای نیمه‌تراوا به عنوان مانعی عمل می‌کند که فقط به برخی مواد اجازه عبور می‌دهد. این غشا معمولاً از چندین لایه تشکیل شده و با استفاده از اختلاف فشار، مواد را بر اساس غلظتشان جداسازی می‌کند. به این فرآیند در اصطلاح علمی، غلظت‌سنجی نیز گفته می‌شود.

در این روش، بسیاری از آلاینده‌ها از جمله فلزات سنگین، نمک‌های محلول و غیرمحلول و دیگر ناخالصی‌هایی که روی کیفیت و غلظت آب تاثیرگذارند، اجازه عبور از غشا را ندارند و بنابراین آب خروجی کاملاً سالم و عاری از آلودگی‌های مضر خواهد بود. املاح و آلاینده‌های باقی‌مانده در پشت غشا به شکل آب تغلیظ‌شده (پساب) به سیستم فاضلاب هدایت می‌شوند.

ساختار و محل قرارگیری فیلتر ممبران در دستگاه تصفیه آب خانگی

فیلتر ممبران تصفیه آب که به عنوان غشای نیمه‌تراوا شناخته می‌شود، دارای منافذی بسیار ریز با اندازه حدود ۰.۰۰۰۱ میکرون است و معمولاً در مرحله چهارم دستگاه‌های تصفیه آب خانگی قرار دارد.

آب پس از عبور از فیلترهای پیش‌تصفیه وارد ممبران می‌شود. دقت و کیفیت فیلترهای پیش‌تصفیه اهمیت زیادی در حفظ سلامت و افزایش طول عمر فیلتر ممبران دارد؛ چرا که وجود موادی مانند کلر در آب می‌تواند به غشا آسیب زده و موجب پارگی و کاهش کارایی آن شود.

عملکرد ورودی و خروجی‌های فیلتر ممبران

فیلتر ممبران دارای یک ورودی و دو خروجی است. برخی از مواد محلول در آب مانند یون‌ها، سرب، فلوراید، کلر، آفت‌کش‌ها، نیترات، سولفات و سایر آلاینده‌های شیمیایی توسط یکی از خروجی‌ها به عنوان پساب به سیستم فاضلاب منتقل می‌شوند.

خروجی دوم ممبران، آب تصفیه‌شده را به شیر برداشت یا فیلترهای مراحل بعدی دستگاه انتقال می‌دهد تا آب با کیفیت مطلوب برای مصرف خانگی آماده شود.

ساختار فیلتر ممبران تصفیه آب و اجزای کلیدی آن

فیلتر ممبران تصفیه آب از چند بخش مهم تشکیل شده است که هر یک نقش اساسی در تضمین عملکرد صحیح و بهینه این فیلتر دارند. شناخت این اجزا به شما کمک می‌کند تا بهتر با نحوه کارکرد و نگهداری ممبران آشنا شوید.
مهم‌ترین اجزای فیلتر ممبران عبارتند از:

۱. غشای نیمه‌تراوا

غشای نیمه‌تراوا شامل صفحات نازکی است که دارای منافذ بسیار ریز می‌باشند و از عبور ذرات بزرگ‌تر از اندازه منافذ خود جلوگیری می‌کنند. این غشا به شکل مارپیچی دور یک میله پلاستیکی مرکزی پیچیده شده و داخل محفظه‌ای به نام هوزینگ قرار می‌گیرد. این طراحی خاص، امکان بیشینه کردن سطح تماس آب با غشا را فراهم می‌کند و راندمان تصفیه را افزایش می‌دهد.

۲. مجرای فاضلاب

آب ورودی به دستگاه تصفیه، حاوی ناخالصی‌ها و آلاینده‌های مختلف است. ذرات و آلاینده‌هایی که بزرگ‌تر از منافذ ۰.۰۰۰۱ میکرونی غشای نیمه‌تراوا هستند، قادر به عبور از آن نیستند و پشت غشا باقی می‌مانند. این ذرات در مجرای فاضلاب جمع‌آوری شده و از طریق این مسیر به بیرون از دستگاه هدایت می‌شوند تا از دستگاه تصفیه خارج گردند.

۳. مجرای آب خالص

فیلتر ممبران به گونه‌ای طراحی شده که تنها آب خالص و بدون آلودگی اجازه عبور از منافذ ریز غشا را دارد. این آب سالم پس از عبور از غشا وارد مجرای آب می‌شود و از دستگاه خارج می‌گردد. این همان آبی است که شما برای آشامیدن و مصارف روزمره خود استفاده می‌کنید.

انواع فیلتر ممبران تصفیه آب خانگی

فیلترهای ممبران تصفیه آب در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام کاربرد و ویژگی‌های خاص خود را دارند. آشنایی با انواع این فیلترها به شما کمک می‌کند بهترین گزینه را مناسب با نیازتان انتخاب کنید.

۱. فیلتر ممبران اسمز معکوس (RO)

در دستگاه‌های تصفیه آب خانگی، آب پس از عبور از فیلترهای پیش‌تصفیه وارد فیلتر ممبران اسمز معکوس می‌شود. این فیلتر با ساختار پیچیده خود قادر است تمام ناخالصی‌ها از جمله فلزات سنگین، نیترات، نیتریت و سایر آلاینده‌های شیمیایی محلول در آب را به دقت بسیار بالا حذف کند.
از دیگر قابلیت‌های مهم این فیلتر می‌توان به کاهش سختی آب و حذف آهک و گچ اشاره کرد. البته باید توجه داشت که فیلتر ممبران RO نسبت به کلر حساس است و وجود کلر در آب ورودی می‌تواند باعث آسیب به غشا شود؛ بنابراین فیلترهای پیش‌تصفیه برای حذف کلر اهمیت زیادی دارند.

۲. فیلتر ممبران اولترافیلتراسیون (UF)

دقت تصفیه در فیلتر ممبران اولترافیلتراسیون کمتر از ممبران اسمز معکوس است. یکی از مزایای مهم این نوع فیلتر این است که نیازی به پمپ و فشار بالای آب ندارد و فرآیند تصفیه بدون ایجاد پساب یا فاضلاب انجام می‌شود.
این فیلتر با ساختار الیاف مویی، درصد قابل توجهی از ناخالصی‌ها را حذف می‌کند، اما به دلیل منافذ بزرگ‌تر نسبت به فیلتر RO، دقت تصفیه پایین‌تری دارد.

۳. فیلتر ممبران نانوفیلتراسیون (NF)

فیلتر نانوفیلتراسیون که به آن اسمز معکوس آزاد نیز گفته می‌شود، دارای منافذ بزرگ‌تری نسبت به ممبران اسمز معکوس است و نیاز به فشار آب کمتری دارد.
به همین دلیل، برخی از ذرات محلول در آب مانند نمک‌ها ممکن است از آن عبور کنند، اما این فیلتر آب همچنان توانایی حذف بسیاری از آلاینده‌ها را دارد و گزینه مناسبی برای مصارفی است که نیازی به تصفیه بسیار دقیق ندارند.

اهمیت تعویض به‌موقع فیلتر ممبران در دستگاه تصفیه آب خانگی

عدم تعویض به موقع فیلتر ممبران در دستگاه تصفیه آب خانگی می‌تواند مشکلات جدی و هزینه‌های اضافی به همراه داشته باشد. فیلتر ممبران، وظیفه حذف کامل آلاینده‌های شیمیایی و کاهش سختی آب را بر عهده دارد. در صورتی که این فیلتر کارایی خود را از دست بدهد، کیفیت آب خروجی به شدت کاهش می‌یابد.

یکی از نشانه‌های مهم فرسودگی ممبران، افزایش سختی آب خروجی است. سختی بالا موجب تشکیل رسوب در دیواره داخلی مخزن می‌شود. از آنجا که مخزن دستگاه به صورت پلمپ طراحی شده، امکان شستشو و حذف این رسوبات وجود ندارد. بنابراین حتی با تعویض فیلتر ممبران، آب ذخیره‌شده در مخزن با رسوبات ترکیب شده و دوباره آب با سختی بالا در دسترس خواهد بود.

خطرات بهداشتی و مشکلات فنی ناشی از عدم تعویض به موقع ممبران

به مرور زمان، میکروب‌ها و میکروارگانیسم‌ها در اطراف فیلتر ممبران فرسوده تجمع پیدا می‌کنند. با ادامه استفاده، این آلودگی‌ها وارد مخزن و فیلترهای دیگر دستگاه شده و باعث تغییر طعم و بوی آب می‌شوند. در چنین شرایطی، حتی تعویض ممبران کافی نیست و باید مخزن دستگاه تصفیه آب نیز تعویض گردد تا کیفیت آب آشامیدنی بازیابی شود.

همچنین، استفاده از فیلتر ممبران فرسوده باعث ایجاد فشار بیش از حد روی پمپ دستگاه تصفیه آب خانگی می‌شود و ممکن است به خرابی کامل پمپ منجر شود.

بهترین زمان تعویض فیلتر ممبران

به طور معمول، تعویض فیلتر ممبران هر ۲ سال یک‌بار (بسته به کیفیت آب ورودی و میزان مصرف) توصیه می‌شود. رعایت این بازه زمانی، هم کیفیت آب آشامیدنی را تضمین می‌کند و هم از ایجاد هزینه‌های اضافی ناشی از تعویض مخزن یا پمپ جلوگیری خواهد کرد.

بررسی عملکرد فیلتر ممبران در فرآیند تصفیه آب

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، فیلتر ممبران دارای دو بخش اصلی است: مجرای آب و مجرای فاضلاب. این دو بخش در کنار هم وظیفه جداسازی آب خالص از آلاینده‌ها را بر عهده دارند.

نحوه قرارگیری فیلتر ممبران
غشای نیمه‌تراوا با منافذی بسیار ریز (حدود ۰.۰۰۰۱ میکرون) به شکل مارپیچ دور یک میله استوانه‌ای مرکزی پیچیده می‌شود و درون محفظه‌ای به نام هوزینگ فیلتر کارتریج قرار می‌گیرد. نحوه قرارگیری این فیلتر در هوزینگ می‌تواند بسته به نوع دستگاه تصفیه آب متفاوت باشد.

فرآیند عبور آب از ممبران
آب ورودی به دستگاه پس از ورود به هوزینگ، به صورت چرخشی اطراف فیلتر جریان پیدا می‌کند. این حرکت چرخشی موجب می‌شود که فشار لازم برای عبور مولکول‌های آب خالص از منافذ ریز غشا فراهم شود. آب تصفیه‌شده پس از عبور از این منافذ وارد مجرای آب شده و برای مصرف به مراحل بعدی تصفیه یا مستقیماً به شیر برداشت منتقل می‌گردد.

حذف آلاینده‌ها و هدایت به فاضلاب
آلاینده‌های شیمیایی، باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و ذرات فیزیکی به دلیل بزرگ بودن نسبت به منافذ غشا، قادر به عبور از ممبران نیستند. این ناخالصی‌ها وارد مجرای فاضلاب شده و همراه پساب از دستگاه خارج می‌شوند.

با این مکانیزم، فیلتر ممبران می‌تواند آب را با بالاترین کیفیت و ایمنی برای مصرف خانگی و صنعتی آماده کند